0-6 yaş, oyun ile iç içe gelişim gösteren bir yaş grubudur. Çocuk, oyun aracılığı ile kendi benliğinden farklı rollere girebilmekte; kimi zaman yemek yapan bir ebeveyn, kimi zaman bir geminin kaptanı kimi zaman da hastasını muayene eden bir doktor olmaktadır. Bu roller ile hem kendisini hem de kendi dışındaki bireyleri öğrenmeye çalışırken kullandığı mekan ise çoğu zaman kendi odası olmaktadır. Fakat bu odanın çoğunlukla ebeveyn tarafından karar verilen renkleri çocuk için hangi açıdan önem taşımaktadır? Renkler nasıl kullanılmalıdır?

Renklerin İnsan Psikolojisindeki Yeri

Fiziki olarak ele alındığında renk kavramı, bir enerji yayılımı olarak düşünülmektedir. Fakat renk olayı gerçekte ancak bilinç seviyesinde mevcuttur. Renk, hem rengi gören kimseye göre olduğundan, hem de renk duyusunu meydana getiren faktörlerin çeşitliliğinden dolayı hayli subjektiftir (Işıngör, 1986 Aktaran Genç ve Uysal, 2015: 1142). Renklerin insan doğasındaki  mekanizması - bir uyaran (renk) ve bir algılayan (göz) - olarak çalışırken, rengin uyandırdığı duygu ise (coşku ya da sakinlik gibi) kişinin psikolojisine etki etmektedir. Bu sebeple, özellikle söz konusu çocuklar olduğunda odasında kullanılan renk tonlarına her zamankinden farklı bir özen gerekmektedir.

Çocuk Odasında Renklerin Önemi

Kalıcı tutum ve davranış kazanımlarının gerçekleştiği 0-6 yaş bu özelliği ile önemli bir dönemi içermektedir. Bu dönemde çocuğa verilecek çeşitli uyaranlar ile çocuğun fiziksel ve bilişsel gelişim alanlarında ilerlemesine destek sağlanmaktadır. Dolayısıyla oyun ve öğrenme kavramlarının birbiri ile ilişkili olduğu bu dönemde, çocuğun hem bireysel özellikleri hem de gelişim özellikleri dikkate alınarak, oyunun oynandığı fiziki alanın yani çocuk odasının, bu yaş grubu için çok iyi tasarlanmış olması gerekmektedir (Çakır, 2013).

İşte en sık kullanılan renklerin çocuk üzerindeki etkisi ise;

Pembe: Yapılan araştırmalara göre çocukta anne sıcaklığını, huzuru ve güveni anımsattığı dile getirilmektedir

Açık mavi: Bu gibi pastel tonlarda duvarları boyanmış odalarda çocuğun daha rahat ve çabuk uyuduğu gözlemlenmiştir (Tavşan, 1995).

Sarı ve turuncu: Çocukta arkadaşlık duygusunu ve neşeyi pekiştirdiğinden dikkat çekici özelliği nedeniyle az ışık alan mekanlar ve bu mekanlarda yer alacak mobilyalarda kullanılması doğrudur. 

Pastel tonlarda yeşil: Çocuk üzerinde dinginlik etkisi bırakması ve odayı geniş göstermesi nedeniyle kullanıma uygun bir renk olarak önerilmektedir. 

Kahverengi: Doğa ile özdeşleşmiş olan bu renk, en fazla bulunduğu ahşap malzeme, mobilyalarda açık tonlarda olmak şartı ile ölçülü olarak kullanılmalıdır. 

Kırmızı: Dalga boyu en kısa renk olduğundan en kolay ve çabuk algılanan renktir. Bu rengin çocuğun hareketlerinde hız artışına neden olması bir yana metabolizma hızı da artacağı için yine mekanda kullanımı ölçülü olmalıdır  (Demirarslan, 2019: 71-72).

Kaynak:

Çakır, H. (2013). Çocuk oda tasarım ilkeleri ve uygulamalı örneği. Uluslararası Hakemli Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi. 1(1), 30-42.

https://tinyurl.com/2j2kf5z5

Demirarslan, D. (2019). 0-6 Yaş Grubu Çocuğun Dünyasında Mobilya Tasarımı. Researcher Social Science Studies. 7(2), 64-76.

file:///Users/mac/Downloads/rssstudiesbaslmmakale.pdf

Genç, S. ve Uysal, H. (2015). Renklerin İnsan Psikolojisi Üzerindeki Etkileri ve Oyuncaklarda Tercih Edilen Renklerin İncelenmesi (1. Baskı). Kayseri: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.

file:///Users/mac/Downloads/1.2%20(1).pdf