Anne bütün gücüyle belli zamanda ve belli yerde boşaltımda ısrar eder; çocuk da idrar ve dışkısını kendi başına denetleme hakkını aynı şekilde inatla ve uzlaşmasızca savunur. Sonunda olan, ikisi arasında bir yandan nesne ilişkisinde, öte yandan karakter oluşumunda kalıcı sonuçlar bırakan bir savaştır (Freud, 1965/2020: 80).

    Yaklaşık bir buçuk yaş civarında, çocuk kendi kendine yemek masasında ağzına götürmeye çabaladığı kaşığı ile, odasında üstüne giymeye çabaladığı kıyafeti ile bedeninde, dolaylı olarak da benliğinde (anne ile ayrışmaya başladığı yanı ile) bağımsızlaşmaya gitmektedir. Özellikle söz konusu çocuğun bedeni olduğunda, bu süreç, bakım veren ve çocuk arasında çatışmaların beklendiği bir dönemi işaret etmektedir. Mesane ve dışkı kontrolünün artık çocuk tarafından, bilinçli olarak, sağlanmaya başlanacağı tuvalet eğitimi de işte bu hassas süreci içermektedir.

Psikoseksüel Gelişim: Anal Dönem (1-3 yaş)

       Bu dönemin ana konusu, tuvalet eğitiminin sağlanmasıdır. Bu eğitimin verilmesinde önemli bir rol oynayan anne-baba ve onların tutumu dengeyi belirlemektedir. Eğer eğitim süreci katı direktifler ile sağlanıyorsa çocuğun üstünde hissettiği bu baskıcı tutum, mesane ve dışkı kontorlünü sağlamasını güçleştirecektir. Yine temizlik ve düzenli olma konusunda gelen baskı çocuğu inatçılık, cimrilik ve saldırgan davranışlar gibi birtakım davranış bozukluklarına yönlendirebilecektir (Oral, 2016). Bu hali ile tuvalet eğitimi hassas bir terazideki tartı işlemine benzetilebilir. Çocuğun karşı yaklaşımın dozu çok iyi ayarlanmalıdır çünkü her çocuğun bu eğitimi alma yaşı sabit değildir, belli bir tarih verilememektedir. O halde, anne-baba bu eğitimin ne zaman verileceğini nasıl anlayabilir?

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Ne Zaman Verilmeli?

       Gelişim dönemi ve gelişim özellikleri dikkate alınarak; çocukta fiziksel, psikomotor gelişim, dil ve sosyal gelişim alanlarında beklenen bazı kazanımlar:

- Basit direktifleri takip etmesi (Buna ver, al, git, gel gibi tek eylemli yönergeler örnek verilebilir)

- Bağımsızlık gösterebilmesi ve “hayır’’ diyebilmesi

- Düzenli ve tahmin edilebilir bağırsak hareketlerinin olması

- Anne babayı taklit etmesi

- Kendi başına giysileri çıkarıp/giyebilmesi

- Oturağı kullanmaya ilgili olması (Bunun için çocuğun ilgisini çekebilecek -beğenebileceği- modeller seçilebilir)

- Yürüme, oturma ve çömelme gibi kaba motor becerilerin gelişmesi

- Boşaltım gereksinimini sözlü ya da sözlü olmayan iletişim yöntemleri ile anlatabilmesi

- Kirli alt bezinden rahatsız olması ve hemen değişmesini istemesi   (Çavuşoğlu, 2013; Wheeler, 2011 Aktaran Deniz ve Görak, 2018: 59).

Kaynak:

Deniz, Ç. ve Görak, G. (2018). Çocuklarda tuvalet eğitimi ve kullanılan yöntemler. JAREN, 4(1), 

59-64.

https://jag.journalagent.com/jaren/pdfs/JAREN_4_1_59_64.pdf

Freud, A. (2020). Çocuklukta normallik ve patoloji. (Çev. A. N. Babaoğlu). Metis Yayınları. 

(Orijinal yayın tarihi 1965).

Oral, T. (2016).  Erken çocukluk döneminde gelişim. İçinde E. Arslan (Ed.), Kişilik gelişimi (s. 85-

109). Ankara: Eğiten Kitap.

https://tinyurl.com/yt8r6yh6