Şiddet, çocuğun gelişiminde sürekli zarara neden olabilecek istismardır. İstismar; fiziksel, duygusal veya cinsel şiddet uygulaması şeklinde görülebilir. Bu şiddet türleri sac ayağı şeklinde düşünülebilir. Hepsi çocuğun gelişiminde iz bırakan olumsuz faktörlerdir. Toplumun her yerinde isteyerek veya istemeden çocuklara şiddet uygulanmaktadır. Fiziksel ve cinsel şiddet beraberinde duygusal şiddeti yani emosyonel şiddeti de getirmektedir. Bu yazıda fiziksel ve cinsel şiddet olmadan çocuklara nasıl duygusal şiddet uygulandığı üzerinde duracağız.

Çocuklar bir bireydir. Görmezden gelmek, çocuğu önemsememek, çocuğu reddetmek emosyonel şiddetin en önemli göstergeleridir. Emosyonel şiddet çocuğun zamanla öz saygısını yitirmesine, depresyon belirtileri göstermesine neden olmaktadır.

Emosyonel şiddet birçok şekilde görülebilir. Örneğin;

• Çocuğa ''sen yapamazsın'' gibi özgüvenini düşürecek cümleler söylemek, akranlarının yanında ya da kalabalık bir ortamda kızmak, çocuğu dinlemeden yargılamak, suçlamak çocukları rencide etmektedir. Bunlar öz saygısının düşmesine neden olmaktadır.
• Aile içinde yaşanan problemlerin nedenin çocuk olduğunu düşünmek ve bunu çocuğa karşı dile getirmek, çocuklara ''senin yüzünden'' ile başlayan cümleler kurmak çocukların içine kapanık bireyler olmalarına neden olabilmektedir.
• Herhangi bir hatasında çocuğu odasına kapatmak, odasında ağlayıp gelmesini söylemek çocukta depresyona neden olabilmektedir.
• Toplumumuzda yapılan en büyük hatalardan biri olan ve emosyonel şiddetin belki de ilk basamağını oluşturan çocukları dinlememe davranışı; çocukların benlik algısının zarar görmesine neden olmaktadır. Çocukları dinlemeden onların bizi dinlemesini beklemek çocukları bir kalıba sokmakta, kendini ifade edemeyen, korkan bireyler olmalarına neden olabilmektedir. 

Peki emosyonel şiddete maruz kalan çocuklarda ne tür davranışlar görülebilir?

• Konuşma bozuklukları
• Enüzerezis, enkoprezis
• Fiziksel gelişimde gecikme
• Duygu durum bozuklukları 
• Düşük benlik algısı ve düşük özsaygı 
• Parmak emme, yalan söyleme
• Oryantasyon güçlüğü 
• Kaygı, korku 

Ebeveynler, bakım verenler ve öğretmenler emosyonel şiddeti engellemek için neler yapabilirler?

Çocuğu dinlemeye, birey olduğunu kabul etmeye dikkat edin. Çocuk, onu önemsediğinizi hissetmeli. Çocuğa suçlayıcı ve yargılayıcı cümleler kurmaktan kaçının. Toplum içerisinde hatasını yüzüne vurma, suçlama, bağırma davranışlarından uzak durun. Hatasını yalnız kaldığınızda suçlayıcı olmadan, hatasının sonuçlarını da belirterek anlatın. Gelişimde bireysel farklılıklar olduğunu gözeterek çocuğunuzu başka çocuklarla kıyaslamayın. Çünkü her çocuk tek ve özeldir. Çocuk ağladığında, ağladığı için kızmak yerine ağlama sebebini öğrenmeye ve ben dili kullanmaya özen gösterin. Çocuğun yapmak istediği faaliyetlerde destekleyin. Yaparak- yaşayarak öğrenmesi için fırsatlar yaratın. 

Unutulmamalıdır ki, emosyonel şiddetin etkileri yetişkin hayatına da yansır.  Çocukların bilinçaltına yerleşen bu davranışlar ilerleyen yıllarda ortaya çıkabilir ve çocuğun hayatını olumsuz etkilemeye devam edebilir. Bu gibi durumlarda lütfen bir uzman desteğine başvurunuz.