Okul öncesi dönem içerisinde yer alan 3-6 yaş çocuğu tıpkı bir kaşif gibi çevresinde olup biten her şeyi merak etme ve araştırma arzusu içindedir. Psikolog Erik Erikson bu yaş grubunun psikososyal gelişim sürecini girişimcilik ya da suçluluk duygusu olarak ikiye ayırmıştır. Yani, çocuğun bu dönemde artan girişimci davranışları eğer desteklenmeyip, engellenmeye ve eleştirilemeye başlanıyorsa çocukta suçluluk duygusunun oluşabileceği ifade edilmektedir. 

3-6 yaş döneminde çocuğun gelişim görevi girişimciliktir. Çocuk yaşamının her alanında söz sahibi olmak isteyecek ve bir şeyleri kendi kendine keşfetme ihtiyacında olacaktır. Buna çocuğun beslenme süreci de dahildir. Farklı besinler denemek ya da verilen besini almamak konusunda ebeveynleri ile karşı karşıya gelebilecektir. Peki, ebeveynler çocuğun sağlıklı bir beslenme alışkanlığı kazanması için bu süreci nasıl yönetebilirler?

Okul Öncesi Dönemde Beslenmenin Önemi

Sağlıklı beslenme alışkanlığının kazanımı yetişkin bir insanda hastalıklardan korunmak için ne kadar önemli ise, bir çocuğun sağlıklı besleniyor oluşu da o kadar kritik bir öneme sahiptir. Yavuzer (2019)' a göre büyümenin gecikmesi yetersiz beslenme ile ilintilidir. Ve bunun süreklilik arz etmesi sonucunda ise fiziksel ve zihinsel gelişim olumsuz olarak etkilenmektedir. Fakat göz ardı edilmemesi gereken bir husus vardır ki, ebeveynler çocuklarının fiziksel görünümlerinden duydukları kaygı ile zaman zaman göz ardı edebilmektedirler, o da bireysel farklılıklardır. Her çocuğun katılım özellikleri, fizyolojik yapısı ve doğum öncesi ve doğum sonrası beslenme geçmişi farklıdır. Bu yüzden, çocuk ile ebeveyn arasında beslenme alışkanlıklarına yönelik anlaşmazlıklar beslenme problemlerine yol açabilmektedir.

Okul Öncesinde Görülen Beslenme Problemleri – Ebeveynin Rolü

Okul öncesi çocuğun yemek yeme alışkanlığının gelişmesinde ailenin etkisi çok fazladır. Bu dönemde çocuğun çikolata, şeker, pasta, kola gibi besleyici niteliği az olan besinlere alışmamasına özen gösterilmelidir. Yemek yeme saatleri düzenli olmalı ve yemek aralarında bu besinlerin çocuğa verilmesinden kaçınılmalıdır (Küçükali, 2006: 229). Peki bu sağlıklı beslenme düzeninin kazanımı için kilit olan davranış tutumu ne olabilir?: Rol modeli olmak.

Çocuklar, daha önce tatmadıkları bir besini yabancı bir yetişkine kıyasla ebeveynleri tüketirken izlediklerinde, o besini deneme eğilimleri daha fazla olmaktadır. Aynı zamanda, çocukların bir yetişkin kendileri ile aynı yemeği yediğinde, yiyeceğin sadece onlara sunulmasına kıyasla daha kabul edici oldukları gösterilmiştir (Gregory, Paxton ve Brozovic, 2010  Aktaran Öztürk ve Türker, 2021: 9). 

Çocuklar iyi birer kaşif olmalarının yanı sıra iyi birer de gözlemcidirler. Unutulmamalıdır ki, ebeveynlerinden gördükleri olumlu ve ya olumsuz ayırt etmeksizin sergilenen her türlü davranış biçimi, onlar için kendi davranışlarına katabilecekleri birer örnektir.

Kaynak:

Küçükali, R. (2006). Çocuklarda beslenme bozuklukları ve beslenmenin okul çocuklarının üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi , 0 (14) , 223-239 .

https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunikkefd/issue/2775/37193

Öztürk, N. ve Türker, P. F. (2021). Okul öncesi dönemde çocuklardaki farklı yeme davranışları ve ebeveyn faktörlerinin bu davranışlara etkisi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi -BÜSBİD, 6 (1) , 1-14.

file:///Users/mac/Downloads/228-1648-1-PB.pdf

Yavuzer, H. (2019). Çocuk Psikolojisi (43.baskı). İstanbul : Remzi Kitabevi.